به نقل از «ایکنا»

ترکیه در خوشنویسی گوی سبقت را از ایران ربوده است/ انجمن خوشنویسان چه می‌کند؟

تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۶۵۵۱۲

حمیدرضا قلیچ خانی، خوشنویس و پژوهشگر حوزه خوشنویسی در گفت‌وگو با  ایکنا درباره وضعیت امروز خوشنویسی گفت: آسیب‌‌های این حوزه باید دسته‌بندی شود، یک دسته از آن به شرایط اقتصادی مربوط است که در خرید و فروش آثار، کلاس‌های خوشنویسی و ... مؤثر است، اما یکی از دلایلی که از غافلیم، این است که در دهه ۶۰، خوشنویسی یک هنر مقبول بود و هنر‌هایی مانند مجسمه‌سازی، موسیقی، تئاتر و .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. چندان مقبول نبودند، به همین جهت خیل عظیمی از علاقه‌مندان را که می‌خواستند در هنر‌های دیگر هم فعالیت کنند وارد این عرصه کرد. امروز این گروه که به سطوح مدرسی و استادی رسیده‌اند، ایجاد یک ترافیک ناخواسته کرده است و ما با حجم عظیمی از خوشنویسان، مدرسان و هنرمندان مواجهیم که این موضوع به طور طبیعی پیش نیامده است و این اتفاق حاصل رویکرد ۱۰ – ۱۵ سال بعد از انقلاب است.

وی افزود: پیشرفت تکنولوژی، اطلاعات، امکانات گوناگون، گسترش هنر‌های متفاوت و ... سبب شده است جامعه دیگر کمتر به خوشنویس نیاز پیدا کند. یکی از ظرفیت‌های خوشنویسی ایران است که افراد حرفه‌ای و خوبی در آن رشد کرده‌اند و اما اکنون به واسطه دسترسی به خطوط کامپیوتری اقبال جامعه را به این هنر کاهش داده است. 

وی در ادامه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه اگر سیر تحول خوشنویسی را بررسی کنیم، می‌بینیم که دولت‌ها و حاکمیت‌ها در ترویج این هنر نقش مهمی داشتند، آیا در دوره فعلی این هنر از اولویت دولت خارج شده است، بیان کرد: در هر دوره‌ای ارتباط دولت‌ها با هنرمندان و خوشنویسان فراز و فرود‌هایی داشته است و یکی از دوره‌هایی که خوشنویسی شانس آورده، دهه‌های اخیر است، اما از نظر فضا و بستری که آماده بوده شانس آورده، نه از جهت حمایت دولتی. شاید در تاریخ هزار ساله خوشنویسی به اندازه این دهه‌های اخیر خوشنویس حرفه‌ای نداشتیم، اما در کنار این موضوع با توجه به وضعیت جشنواره‌ها، سمینار‌ها، پژوهش‌ها و حراج‌ها و این رویداد‌ها در سه دهه اخیر متأسفانه اصلاً در اولویت نبوده است و اگر غیر از این بود پس از چهار دهه از انقلاب اسلامی، گزارشی که سال گذشته درباره این هنر به فرهنگستان هنر ارائه کردم، باید  ما را در صدر هنرهای اسلامی قرار می‌داد و دست کم چند دایرةالمعارف و دانشنامه در این زمینه تدوین می‌کردیم، حتی ما نتوانستیم در این عرصه پژوهشگر تربیت کنیم و اگر هم خوشنویسانی حرفه‌ای شدند به زحمت و توانایی خودشان بوده است و در حال حاضر هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و یا فرهنگستان هنر برنامه مدونی برای حمایت یا توسعه خوشنویسی که از مهمترین هنر‌های اسلامی است، ندارد.

انجمن خوشنویسان طی ۷ دهه چه کرده است

قلیچ‌خانی تصریح کرد: اگر این گله را یکی از اهالی تئاتر و یا یک هنرمند موسیقی عنوان کند به او پاسخ دهند که این هنرها در اولویت ما نیست اما متأسفانه خوشنویسی هم همین وضعیت را دارد و غیر از کسانی که در انجمن خوشنویسان آموزش دیده و مدرکی گرفته‌اند و ممکن است در جا‌یی به کارشان بیایید، ما در سیمنار‌های کلان، دوسالانه‌ها و ... در هیچ یک، وزارتخانه‌ها از جمله وزارت ارشاد و یا هر نهاد و سازمان دیگری برای این هنر برنامه‌ای ندارم.

متأسفانه خوشنویسی هم در کشورمان اولویت ندارد و غیر از کسانی که در انجمن خوشنویسان آموزش دیده و مدارکی گرفته‌اند و ممکن است در جا‌هایی به دردشان بخورد، ما در سیمنار‌های کلان و دوسالانه‌ها و ... در هیچ یک، وزارتخانه‌ها از جمله وزارت ارشاد و یا هر نهاد و سازمان دیگری برای این هنر برنامه‌ای ندارد

وی در ادامه درباره وظایف و برنامه‌های انجمن خوشنویسان گفت: انجمن خوشنویسان متولی آموزش خوشنویسی است، مثلاً در حوزه پژوهش این انجمن حتی یک کتاب هم منتشر نکرده است و از طرفی این حوزه را که دانشگاه هم متولی آن شود، داده نشده است و می‌توانیم بگوییم در بخش فروش آثار و پژوهش به صورت خودانگیخته و هرز به بار آمده است. حوزه آموزش به همت این انجمن کاملاً پوشش داده شده، اما حوزه‌های دیگر معطل باقی مانده‌اند و از این رو یک آرشیو خوب، وب‌سایت، کتابخانه مناسب و مرکز پژوهشی در حوزه خوشنویسی نداریم و دانشجو و یا هر علاقه‌مندی که بخواهد درباره هنر خوشنویسی یا انجمن خوشنویسان اطلاعاتی به دست آورد، در این زمینه به اسناد معتبری برنخواهد خورد و این نهاد ۷۰ ساله برای معرفی خود و این هنر، کتابی را منتشر نکرده است تا بدانیم انجمن طی این ۷ دهه چه کرده است.

قلیچ‌خانی در ادامه درباره آموزش خط نستعلیق در انجمن گفت: اساس آموزش در این انجمن طی ۳۰ ساله گذشته خط نستعلیق بوده و در سال‌های اخیر خطوط دوم اعم از شکسته نستعلیق، نسخ و ثلث اضافه شده است که این‌ها هم جزء دروس انجمن قرار گرفته‌اند، اما تعلیق که اولین خط ایرانی است مورد توجه قرار نگرفته، کما اینکه ۱۲ مهرماه اولین نمایشگاه گروهی تعلیق‌نویسان را در گالری لاجورد بدون حمایت هیچ سازمان و نهادی و حتی انجمن خوشنویسان برگزار کردیم. به همین جهت انجمن هم این مشکل را دارد و اگر دروسی مانند محقق، تعلیق و کوفی در آن تدریس نمی‌شود، آن خطوط به فراموشی سپرده می‌شوند.

یک خط چگونه فراموش می‌شود

وی درباره دلایل رغبت نداشتن به یک خط که به تدریج سبب از بین رفتن آن می‌شود، گفت: دشواری‌های آموزش یک خط یکی از دلایل این امر است، اما سخت‌ترین خطوط در آموزش نستعلیق و ثلث است و هر دو از خطوط رایج هستند و در قیاس با آن‌ها دیگر خطوط مانند تعلیق و کوفی به دشواری نیست که به دنبال آن نمی‌روند، بلکه استادی برای آموزش آن‌ها وجود ندارد و یا اگر هست، بسیار کم هستند و بعد از اینکه من کتاب «خواجه اختیار منشی» را در سال ۹۶ چاپ کردم، یک موجی برای علاقه‌مندان تعلیق ایجاد شد و کلاس‌هایی به تازگی در این زمینه راه‌اندازی شده است. انجمن خویسان و یا هر نهاد دیگری، در صورتی که کلاس آموزش برای این خطوط برگزار کند، به سرعت طی یک دهه آن خط هم می‌تواند در کنار خطوط دیگر عرض اندام کند، یعنی نبود و استقبال نکردن سازمان‌ها و متولیان امر مهم‌ترین علت فراموشی یک خط است.

وی درباره نقش اقتصاد هنر در این زمینه بیان کرد: اقتصاد هنر نقش کمی داشته است، زیرا خط کوفی ظرفیت خوبی دارد و در بسیاری از جشنواره‌ها و رویداد‌های خارج از ایران، هنرمندان ایرانی مانند استاد جزایری جوایزی را کسب کرده‌اند، اما، چون برای این خط آموزشی وجود ندارد و مدرکی هم ارائه نمی‌شود، از این رو تعداد هنرمندان آن نیز انگشت‌شمارند؛ به همین دلیل این هنرمندان برای متقاضیان خارج از ایران کار می‌کنند و به نظرم خط محقق و تعلیق هم چنین شرایطی را دارد، یعنی اگر در داخل کشورمان توجهی به این هنر نشان داده شود، هم اقتصاد بالایی خواهد داشت، زیرا تعلیق از نظر دیزاین و گرافیک از شکسته نستعلیق، کم ندارد و هنرمندان آن می‌توانند وارد عرصه جواهرسازی، منسوجات و دکوراسیون شوند و از خطی مانند تعلیق که مادر نستعلیق و شکسته نستعلیق است، متأسفانه از دوره قاجار تاکنون از آن غافل شده‌ایم و شاید در ۱۰۰ گذشته هیچ خوشنویسی این خط را به صورت جدی کار نکرده است، اما احیای دوباره این خط می‌تواند امکان اقتصادی برای یک گروه از خوشنویسان و هنرمندان ایجاد کند.

هنر جهان سوم، جهانی نمی‌شود

 هنر جهان سوم، جهانی نمی‌شود، ما در کتاب تاریخ هنر جنسن که هزار صفحه است، بخش هند یا چین که هنرشان کم از ایران نیست و واقعاً کشور‌های غول هستند، هنر آن‌ها در ۱۰ صفحه معرفی شده است، اما یک نقاش معاصر امریکایی در ۱۵ صفحه معرفی شه است، در مجموع، چون تاریخ‌نگاران هنر ایرانی یا آسیایی نیستند، این سهم را از بین برده‌اند

وی درباره دلایل جهانی نشدن خط نستعلیق بیان کرد: متأسفانه هنر جهان سوم، جهانی نمی‌شود، ما در کتاب تاریخ هنر جنسن که هزار صفحه است، بخش هند یا چین که هنرشان کم از ایران نیست و واقعاً کشور‌های غول هستند، هنر آن‌ها در ۱۰ صفحه معرفی شده است، اما یک نقاش معاصر امریکایی در ۱۵ صفحه معرفی شه است، در مجموع، چون تاریخ‌نگاران هنر ایرانی یا آسیایی نیستند، این سهم را از بین برده‌اند و حتی در کتاب‌های تاریخ ادبیات جهان هم سهم لازم را نداریم، در حالی که اگر در این هنر‌ها هم ضعفی داشته باشیم در ادبیات باید جزو پنج کشور نخست باشیم و این نشان می‌دهد ما کم کار کرده و آن‌ها را معرفی نکرده‌ایم و هم غربی‌ها و اروپایی‌ها به عمد حق ادبیات و هنر‌های ما را به جا نیاورده‌اند و این بی‌اعتنایی در بحث بازار جهانی هم مطرح است.

وی درباره مهاجرت هنرمندان خوشنویس از کشور گفت: با وجود اینکه خط ترکیه تغییر کرده، اما آن‌ها مسابقات بین المللی در زمینه خوشنویسی برگزار می‌کنند که جوایز فوق‌العاده‌ای دارد و اگر همان جایزه در ایران برگزار می‌شود و یک سکه به نفر اول می‌دهند، در ترکیه ۲۰ برابر آن است و از طرفی هم در این مسابقات، رئیس جمهور ترکیه حضور دارد و یا با حضور در آتلیه اثر خریداری می‌کند که این نوع استقبال و دیده شدن هنرمندان مشخص می‌شود که مدار تصمیم‌گیری دولتی بر رعایت خوشنویسی در ترکیه است و با وجود اینکه ممکن است بسیاری از مردم نتوانند آن را بخوانند، اما تولید همه محصولات خوشنویسی مانند مرکب، کاغذ ابری، کتاب‌ها و ... در ترکیه انجام می‌شود و در این کشور بیش از کشور ما کتاب خوشنویسی منتشر می‌شود و این عجیب است، در حالی که خط همان خط رسمی ماست و سابقه خوشنویسی ما از ترکیه بیشتر است، اما آن‌ها عزم خود را جزم کرده‌اند که این هنر را مورد توجه قرار داده و هر کتابی در این زمینه را به دو یا چند زبان ترجمه می‌کنند که ما آن را انجام نمی‌دهیم و حدی از خوشنویسی را تعریف کرده‌اند که وقتی هنرمند ایرانی آن را می‌بیند که چند نفر از شاگردان من جزو آن‌ها بودند، رغبت می‌کند که به ترکیه برود و مشغول فعالیت شود.

گفت‌وگو از سمیه قربانی

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خوشنویس پژوهشگر هنرمند کتابت قرآن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۶۵۵۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تقدیر از سه چهره تاثیرگذار تئاتر ایران در شب کارگردان

نوزدهمین «شب کارگردان» با تقدیر از سه چهره تاثیرگذار تئاتر کشور؛ ژاله علو، علیرضا کوشک‌جلالی و علی شمس برگزار می‌شود و تندیس انجمن کارگردانان تئاتر به آنان اهدا خواهد شد.

به گزارش ایسنا، این برنامه به کوشش انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران، روز یکشنبه ۹ ادریبهشت ماه و از ساعت ۱۷ در سالن استاد شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار خواهد شد و در کنار اهدای مدالیوم به اکبر زنجانپور، از سه چهره نامبرده نیز تقدیر می‌شود.

بر اساس این گزارش، ژاله علو سال ۱۳۰۶ در محله سنگلج و در خانواده‌ای زاده شد که فرهنگ برایشان اهمیت داشت. پدرش گرچه ارتشی بود ولی ذوق هنری داشت و علاقه‌مند بود دخترش با ادبیات کشور آشنا شود. به همین دلیل از هفت سالگی با شروع مدرسه کتاب حافظ، سعدی و شاهنامه برایش می‌خواند و او را تشویق می‌کرد تا با اشعار بزرگان کشور آشنا شود.

علو درس و مشق را در دبستان «نواختران» در خیابان شاهپور آغاز کرد و دوره متوسطه را در مدرسه «خسرو خاور» گذارند. مدتی به دانشسرای مقدماتی رفت و به دلیل علاقه به کار هنری، هنرستان هنرپیشگی  را انتخاب کرد. در هنرستان هنرپیشگی نزد استادان بزرگی مانند هایک گاراگاش، دکتر نامدار که استاد فن بیان بود و خانمی سوییسی که استاد بدن و حرکت بود، مشغول نوآموزی شد. در همین هنرستان با چهره‌هایی همانند محمد نوری، معز دیوان فکری و ... هم شاگردی شد و اولین حضور روی صحنه تئاتر را تجربه کرد. او از دانشسرای مقدماتی مستقیما وارد رادیو شد و سال‌ها در این رسانه فعالیت کرد.

و حالا انجمن کارگردانان تندیس و لوح تقدیر خود را به پاس سال‌ها تلاش و هنرآفرینی در حوزه کارگردانی تئاتر رادیویی به استاد ژاله علو تقدیم می‌کند.

علیرضا کوشک‌جلالی، کارگردان و مدرس تئاتر، دیگر هنرمندی است که فردا مورد تقدیر قرار می‌گیرد. او گرچه مقیم آلمان است اما همواره در تئاتر ایران حضوری تاثیرگذار داشته و علاوه بر کارگردانی نمایش‌های مختلف، در بسیاری از شهرهای کشور نیز هنرجویان را اموزش داده و با آنان آثار نمایشی مختلفی را اجرا کرده است. تماشاگران تئاتر از اجرای نمایش‌های «موسیو ابراهیم» و «خدای کشتار» او خاطراتی به یادماندنی دارند.

بر همین اساسا، انجمن کارگردانان به پاس تلاش‌های فراوان در حوزه آموزش تئاتر و کارگردانی از علیرضا کوشک جلالی تقدیر می‌کند.

اما علی شمس، دیگر کارگردانی است که مورد تقدیر قرار می‌گیرد. او علاوه بر کارگردانی نمایش‌های گوناگون همچون «احتمالات»، «داستان‌های میان رودان»، «قلعه انسانات»، «وقتی خروس غلط می‌خواند»، «شب دشنه‌های بلند»، «مخاطب خاص»، «اگر شبی از شب‌های تهران، مسافری...» و ...، در زمینه تئوری و ترجمه آثار نمایشی نیز پرتلاش است و در سال‌های اخیر، بسیاری از آثار معتبر نمایشی جهان زیر نظر او منتشر شده‌اند. انجمن کارگردانان به پاس تلاش‌های اجتماعی در حوزه تئاتر لوح تقدیر خود را به علی شمس اهدا خواهد کرد.
انتهای پیام